نوشیدنیهای ورزشی مایعاتی هستند که برای جایگزینی مایعات از دست رفته بدن در طول یا پس از ورزش و فعالیت استفاده میشوند. آنها معمولا منابع غنی از کربوهیدراتها و الکترولیتها هستند که بعنوان منابع انرژی و همچنین جایگزینهای مناسب الکترولیتهایی همچون کلرید، سدیم، منیزیم و پتاسیم استفاده میشوند. نوشیدنیهای ورزشی به سه دسته عمده تقسیم میشوند:
۱- هایپوتونیک
این دسته از نوشیدنیها دارای مقادیر و غلظت کمتری از نمک و قند نسبت به مقادیر نمک و قند موجود در بدن میباشند. به سرعت جایگزین مایعات و الکترولیتهای دفع شده در نتیجه تعریق میشوند و مناسب ورزشکارانی است که نیاز به استفاده از کربو هیدات زیاد ندارند.
۲- ایزوتونیک
نوشیدنیهای ایزوتونیک دارای نمک و قند با غلظتی مشابه غلظت این مواد در بدن انسان میباشند. به سرعت جایگزین منابع الکترولیت دفع شده طی فرایند تعریق ناشی از ورزش میشوند و بعنوان یک منبع افزایش سطح کربوهیدرات مورد استفاده واقع میشوند، انتخاب و گزینه مناسب برای ورزشکارن ورزشهای گروهی و همچنین دوندگان دو با مسافتهای متوسط تا طولانی.
۳- هایپرتونیک
این دسته نوشیدنیها دارای مقادیر و غلظت بیشتری از نمک و قند نسبت به قند و نمک موجود در بدن انسان هستند و بطور عمده پس از فعالیت ورزشی و برای افزایش و جایگزینی ذخیره گلیکوژن عضلات مورد استفاده قرار میگیرند. از این نوشیدنیها میتوان در پیمایش مسافتهای زیاد برای کسب انرژی استفاده کرد و بهترین حالت این است که برای جایگزینی مایعات از دست رفته همراه با نوشیدنیهای ایزوتونیک مصرف شوند.
اکثر نوشیدنیهای ورزشی از نوع ایزوتونیک میباشند که با اضافه کردن ۱۳ تا ۱۹ گرم شکر به ۲۵۰ میلیلیترآب تهیه میشوند.
نکته بسیار مهمیکه باید به آن توجه داشت این است که اگر چه نوشیدن آب گزینه مناسبی برای جایگزینی مایعات از دست رفته بدن میباشد، اما نوشیدن مقادیر زیاد آب خالص موجب برهم خوردن ناگهانی تعادل الکترولیتها در بدن میشود، این همان حالتی است که از آن بعنوان “مسمومیت آب” نام برده میشود که در شدیدترین حالت حتی میتواند کشنده باشد.