دماوند، بلندترین و شاخصترین چکاد ایران، نهتنها از چرای بیش از حد دام، معدنکاوی، و ساختوساز…، بلکه از پیمایشهای بیملاحظهی ما دوستداران کوهنوردی و کوهستان هم در رنج است!
کوهنوردانی که حفاظت از دماوند را از تعهدهای اجتماعی خویش میدانند، چندین سال است که در گفتگو با دیگر کوهنوردان، در تماس با فدراسیون و باشگاهها و گروههای کوهنوردی، در رفتوآمد و مکاتبه با مسوولان دولتی، با کار رسانهای، و با برگزاری همایش و دیگر اقدامها، در پی یافتن راههایی برای جلوگیری از تخریب و فرسایش شدید کوهِ ملّی خود هستند.
پنجشنبه ۷ بهمن ۱۳۹۵ در چارهاندیشی برای کاستن از اثر زیانبار کوهنوردیهای سنگین و خارج از ظرفیتی که بر دماوند تحمیل میشود، همایشی در آمل برگزار گردید که بیانیه آن بدین شرح است:
بیانیهی همایش صعود مسئولانه به دماوند
آمل ۹۵/۱۱/۷
ما کوهنوردان حاضر در این همایش، با توجه به اهمیت کوه دماوند به عنوان یک زیست بوم ارزشمند، یک آبخیز بزرگ، یک نماد سرزمینی، و یک هدف کوهنوردی که جایگاه پُرارجی در میان همهی طبیعت دوستان ایرانی و خارجی دارد، و نظر به مسئولیتی که نسبت به حفاظت از این میراث گرانقدر طبیعی- فرهنگی احساس میکنیم، خواستار تلاش برای دستیابی به هدفهای زیر هستیم:
برنامههای کوهنوردی در دماوند، به گونهای طراحی و اجرا شوند که فرسایش خاک و اثر منفی بر پوشش گیاهی، حیات وحش، و زیبایی طبیعی این کوهستان به حداقل ممکن برسد.
کوهنوردان و سازمانهای کوهنوردی، داوطلبانه برنامههای کوهپیمایی و کوهنوردی خود را در دماوند کاهش دهند تا فشار بر این زیستبوم کمتر شود.
هر کوهنورد، مسئولیت بازگرداندن تمامی پسماندهای خود را از دماوند به شهر برعهده گیرد.
اجرای برنامههای کوهنوردی با تعداد زیاد، و هرگونه مسابقهی کوهپیمایی در دماوند و حریم آن متوقف گردد.
یک سامانهی ثبت نام برای صعود دماوند ایجاد شود تا بتوان با در نظر گرفتن “ظرفیت بُرد” (carrying capacity) منطقه، در هر هفته و برای هر فصل، به شمار مشخصی اجازهی صعود داد.
ارایهی خدماتی مانند فروش آب بطریشده، مواد خوراکی، و ظرفهای یکبارمصرف در پناهگاه جنوبی متوقف شود تا هر فرد و گروه کوهنورد فقط به اتکای بار خودش به منطقه بیاید.
جادههای غیرضروری اطراف دماوند مانند جادهی ماشینروی جنوب دماوند، جادهی چاکاسکندر، و جادههایی که از ناندل به پای یالهای شمالی میرود، به تدریج و ضمن جلب رضایت دامداران محلی و دارندگان خودروهایی که در کار حمل کوهنوردان و بار آنان هستند، بسته شود.
با یک برنامهریزی چندساله و ایجاد راه معیشتِ دیگر برای قاطرداران محلی، به تدریج ورود حیوان بارکش به منطقه ممنوع شود.
از هرگونه توسعهی راه و ساختمان و پناهگاه و چادرگاه در اطراف دماوند (ارتفاع حدود ۲۰۰۰ متر به بالا) جلوگیری شود، وجادهها و ساختمانهایی که خودسرانه ساخته شده اند، تخریب گردند.
دماوند و حریم آن بهعنوان پارک ملی و میراث ملی- جهانی ثبت شود.
* کارگروهی مرکب از نمایندگان سازمانهای دولتیِ مسئولِ حفظ محیط زیست و منابع طبیعی و میراث فرهنگی، فدراسیون کوهنوردی، سازمانهای غیردولتی، نمایندگان جامعهی محلی، و باشگاهها و گروههای کوهنوردی، پیگیر راههای دستیابی به این هدفها، تصویب راهکارهایی در این زمینه، و نظارت بر اجرای درست مصوبهها باشد.