هرمان بول در سال ۱۹۵۳ در حالی با آخرین رمق هایش از صعود انفرادی نانگاپاربات باز می‌گشت که دکتر و راهنمایش به او بسته‌ای از داروی Pervitin داده بود و بول با مصرف دو قرص آمفتامین انرژی دوباره‌ای یافت و این موجب نجات او شد. همچنین Stephen Venables در سال ۱۹۸۸ به همراه ۳ تن از همنوردانش از مسیر جدیدی به اورست صعود کردند در حالی که دو روز تمام بدون غذا مانده بود و مجبور به بیواک کردن در ارتفاع ۸۶۰۰ متری شده بود. او دو قرص قوی کافئین مصرف کرد و هنگامی‌ که به South Col رسید ۳۰ ساعت تنها بود. صعود این دو در تاریخ کوهنوردی به دلیل جسارت، سختی و سبک صعودشان ثبت شد در حالی که با مصرف این داروها هردو محروم از شرکت در رقابت های المپیک محسوب می‌شدند، از سوی دیگر مصرف نکردن این دارو ها به قیمت جانشان تمام می‌شد!

در این مقاله کارایی و عوارض جانبی برخی داروها بررسی شده است در حالی که قضاوت اخلاقی در خصوص مصرف یا عدم مصرف آنها با توجه به معنی صعود جوانمردانه به خود شما واگذار شده است.
• Caffeine
کافئین با تاثیر بر سیستم اعصاب مرکزی موجب افزایش فعالیت و خستگی دیررس می‌شود. همچنین موجب افزایش سطح اسیدهای چرب آزاد در خون شده و با کاهش مصرف گلیکوژن باعث افزایش توانایی عملکرد افراد در ورزشهای استقامتی می‌شود. در مقابل عوارض آن شامل بی خوابی، کم آبی، تحریک پذیری بالا و اضطراب است و به دلیل کم‌آبی بدن می‌تواند در ارتفاعات بالا ریسک یخ زدگی بدن را افزایش دهد.
• Amphetamines
تاثیر آمفتامین‌ها بیشتر از کافئین است. این دسته از داروها تحریک کننده سیستم اعصاب مرکزی هستند، موجب افزایش فعالیت سیستم اعصاب سمپاتیک می‌شوند که ضامن بقای موجود زنده بوده و هنگام استرس فعال شده، انسان را برای فرار یا نبرد آماده می‌سازد. آمفتامین‌ها موجب افزایش تمرکز، افزایش ضربان قلب، افزایش سرعت تنفس و افزایش فشار خون می‌شوند. در مقابل عوارض آنها شامل اعتیاد و وابستگی روانی، افزایش ریسک سکته مغزی، روان‌پریشی، بی اشتهایی، لرزش، اسهال و… می‌باشند. کمیته بین المللی المپیک مصرف آمفتامین‌ها را با هر میزان و دوز ممنوع اعلام کرده است. پژوهش های اخیر در آلپ استرالیا حاکی از وجود این داروها در بدن ۷٫۱% افرادی است که به ارتفاعات بیش از ۳۳۰۰ صعود کرده‌اند.
• Dexamethasone
دگزامتازون یک داروی ضد التهابی قوی است که باعث کاهش تورم مغزی شده و در تسکین ادم مغزی مورد استفاده قرار می‌گیرد و با کاهش علائم بیماری حاد ارتفاع در صعودهای سرعتی موثر است. دگزامتازون موجب افزایش کارایی افراد در صعودهای آلپ و هیمالیا می‌شود. از عوارض مصرف کوتاه مدت آن تغییر رفتار و خلق و خو، بی‌خوابی، تورم و التهاب معده، حساسیت به عفونت را می‌توان نام برد. از جمله عوارض بلند مدت می‌توان به اختلال سیستم غدد درون ریز، ضعف عضلانی، از بین رفتن بافت استخوانی قسمتهایی از بازو و ران و گلوکوما (افزایش فشار مایع درون چشم) نام برد.
• Diamox
دیاموکس یا استازولامید در مهار بیماری ارتفاع و تنفس نامنظم در طول شب کارایی دارد. این دارو در نحوه و عملکرد اجرای ورزشکار نقشی ندارد و از جمله عوارض آن کم آبی و ادار آور بودن است. ضمنا استفاده از این دارو بنحوی است که هر گاه در یک ارتفاع معین مصرف شود، باید مصرف آن تا بازگشت به همین ارتفاع ادامه داشته باشد.
• Erythropoietin
اریتروپوئیتین ماده شیمایی طبیعی است که هنگام کاهش اکسیژن خون از کلیه ها آزاد می‌شود و وظیفه آن تحریک سلولهای مغز استخوان برای تولید گلوبول‌های قرمز است، این گلبول‌ها حمل اکسیژن به عضلات و مغز را بعهده دارند. در نتیجه استفاده از این دارو برای ورزشکاران استقامتی فواید زیادی دارد. بزرگترین خطر استفاده از این دارو غیرقابل پیش بینی بودن عوارض آن است، مثلا ممکن است به دلیل افزایش گلبول‌های قرمز شخص دچار غلظت و فشار خون و در نتیجه سکته مغزی یا قلبی شود.
• Anabolic Steroids
مزیت استفاد از این استروئیدها افزایش قدرت و استقامت در فعالیت های ممتد و همچنین ترمیم سریعتر عضلات است که می‌توانند موجب پیشرفت سریع در صعودهای ورزشی شوند. تقریبا تمامی ‌مجامع و سازمان های ورزشی استفاده از این استروئیدها چه بصورت خوراکی و چه بصورت تزریقی را ممنوع کرده‌اند. از عوارض این دسته از داروها می‌توان ایجاد خواص آندروژنیک مانند جوش وآکنه، رویش موی صورت، طاسی، پرخاشگری و خشونت، اختلال در تولید تستوسترون، آتروفی بیضه و کاهش میل جنسی و حتی عقیم شدن مردان و زنان را نام برد.

• همانطور که گذشت، با توجه به مزایا و معایب و عوارض استفاد از این دارو ها و توجه به قاعده صعود جوانمردانه و پاک، قضاوت در خصوص استفاده یا عدم استفاده از آنها با خود شماست.

ترجمه: پویا سلیمانی

منبع: http://yon.ir/EnhanDrugs