کم‌خونی ناشی از کمبود آهن، بیماری است که در آن بدن کمتر از تعداد طبیعی گلبول‌های قرمز دارد. گلبول‌های قرمز شامل هموگلوبین است، پروتئینی که اکسیژن را از ریه‌ها دریافت می‌کند و به سایر ارگان‌ها و بافت‌های بدن منتقل می‌کند.
اگر میزان گلبول‌های قرمز کم باشد، اندام‌های بدن‌تان به دلیل عدم اکسیژن‌رسانی کافی به آن‌ها به درستی عمل نخواهند کرد. بدون آهن، بدن برای ایجاد هموگلوبین با اختلال مواجه می‌شود.
ایجاد این عارضه در بدن احتمالاً از وضعیت‌های دیگر مانند بیماری سرطان، بارداری، دوره‌های قاعدگی طولانی یا بسیار زیاد، کمبود ویتامین B9 ( اسید فولیک ) ناشی می‌شود. کم‌خونی که از طریق آزمایش خون تایید می‌شود طیف وسیعی از علائم را نشان می‌دهد. در صورت عدم درمان، تشدید این عارضه سبب کم‌خونی شدید و در مراحل حاد‌تر ممکن است به مرگ منجر شود. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که ورزش منظم می‌تواند به بهبود وضعیت کم‌خونی کمک کند.

علائم کم‌خونی
• خستگی زودرس با انجام فعالیت‌های روزمره و سبک
• حالت نیمه‌هوشیاری، ضعف و بی‌حالی در هنگام فعالیت
• از بین رفتن مهارت‌های آگاهی و ذهنی و کاهش حافظه
• سرد شدن اندام‌های انتهایی بدن مانند دست‌ها و پاها از مچ به پایین
• تنگی نفس و ایجاد اختلال در تنفس
• کاهش توانایی و کمبود انرژی
• شنیدن صدایی مانند صدای دنگ در گوش
• “هرزه‌خواری”؛ تمایل به خوردن مواد غیرخوراکی و عجیب مانند یخ، مُهر، خاک، کاغذ و …

خستگی
طبق گزارش مرکز پزشکی دانشگاه ایالتی اوهایو، ورزش منظم می‌تواند به کاهش خستگی ناشی از کم‌خونی کمک کند. ورزش به افزایش قدرت عضلانی کمک می‌کند و موجب تسریع گردش خون به تمام اندام‌های بدن بخصوص بافت‌های عضلانی درگیر در فعالیت می‌شود که منجر به افزایش سطح انرژی خواهد شد. در صورت داشتن کم‌خونی، پیش از اینکه در هر تمرین ورزشی جدیدی شرکت کنید، با پزشک خود مشورت کنید.

گلبول‌های قرمز داسی شکل
آنمی داسی شکل نوعی بیماری ارثی است که در آن سلول‌های قرمز خون به علت حضور هموگلوبین غیرطبیعی یا ناقص به شکل هلالی به خود می‌گیرند. طبق اظهارات موسسه ملی قلب، خون و ریه، گلبول قرمز نصفه نمی‌تواند اکسیژن کافی به اندام‌ها و بافت‌های بدن‌تان حمل کند، که منجر به بروز نشانه‌های کم‌خونی ناشی از آنمی می‌شود.
ممکن است پزشک‌تان به شما توصیه کند که تمرین با شدت متوسط ر انجام دهید تا بدن‌تان را قوی‌تر و سلامتی بیشتر شما را تضمین کند. قبل و بعد از تمرین برای جلوگیری از دهیدراسیون (کم‌آبی) بدن، به مقدار کافی آب بنوشید.

بیماری کلیوی
به گفته‌ی وب‌سایت بیماران دیالیزی آمریکا، بیماران دیالیزی می‌توانند با ورزش منظم با شدت متوسط به کاهش میزان آنمی ناشی از بیماری‌های کلیوی کمک کنند و تا حدی وضعیت جسمانی خود را بهبود بخشند.
کلیه‌های سالم معمولاً اریتروپویتین ترشح می‌کنند، هورمونی که تولید گلبول‌های قرمز را تحریک می‌کند. ورزش منظم باعث می‌شود کلیه‌هایتان برای تولید اریتروپویتین به‌اندازه‌ی کافی قوی باشد. اگر بیماری کلیوی دارید، ورزش منظم به افزایش تولید گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند. قبل از شروع تمرینات با دکتر خود مشورت کنید.

سرطان
به گفته‌ی موسسه ملی سرطان، مطالعات اخیر نشان می‌دهند که ورزش منظم در حد متوسط می‌تواند به بهبود کم‌خونی و سایر عوارض ناشی از شیمی‌درمانی و درمان‌های پرتویی کمک کند. نمونه‌هایی از تمرینات در حد شدت متوسط می‌تواند شامل پیاده روی سریع، شنا، دویدن، دوچرخه‌سواری با دوچرخه‌های ثابت و انجام برخی از کارهای خانه مانند تمیز کردن وسایل و … باشد.

چگونه آهن بیشتری دریافت کنیم؟
منابع غذایی مانند تن ماهی، گوشت مرغ، صدف خوراکی، گوشت گوساله، اسفناج پخته شده، پروتئین سویا، انجیر خشک، لوبیا، کشمش، آب آلو، هلوی خشک از جمله منابع غنی آهن هستند.
غذاهای حاوی فیبر، چای و قهوه شامل موادی هستند که جذب گوارشی آهن را دچار اختلال می‌کنند.

عوامل مؤثر در جذب آهن موجود در مواد غذایی
جذب آهن موجود در مواد غذایی به عوامل متعددی بستگی دارد به عنوان مثال مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C( از قبیل گوجه فرنگی خام، جعفری، مرکبات و…) همراه با غذا باعث افزایش جذب آهن موجود در غذا می‌شود.
میزان جذب آهن از بیشتر منابع غذایی (مانند ذرت، گندم، اسفناج و…) کم است و تقریباً ۵ تا ۱۰ درصد آهن موجود در این مواد جذب می‌شود ولی مصرف گوشت همراه با سبزیجات سبب افزایش جذب آهن موجود در سبزیجات تا حد سه برابر می‌گردد، این تأثیر به دلیل وجود اسید آمینه سیستئین در گوشت است.

باشگاه کوه‌نوردان ‌ایران