وجه تسمیه نام این کوه بخاطر، وجود کرکس هایی کوچکی سیاه رنگ است که همچون باز شکاری بر فراز دامنه آن در پروازند. رشته کوه کرکس از کوههای مرکزی ایران به شمار میرود و پهنه ای به وسعت ۳۴۰۰ کیلومترمربع را زیر پوشش قرار داده است که در جهت شمال غربی – جنوب شرقی امتداد یافته است .
این کوه در استان اصفهان قرار گرفته‌است و شمال غربی آن شهرستان کاشان و در جنوب شرقی شهرستان نطنز، شرق شهرستان برخوار و میمه و غرب شهرستان اردستان واقع شده‌است و ارتفاع آن از سطح دریا ۳۸۹۵ متر است.
قله‌های کوهستان کرکس به علت ارتفاع زیادی که دارند تقریباً در نیمی از سال پوشیده از برف بوده و منبع اصلی چشمه‌های متعددی است که در دامنه‌های این کوهستان جریان دارند. میزان بارندگی سالانه آن بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیمتر است که این کوهستان را در شمار مناطق خشک تا نیمه خشک قرار داده است. از کوهستان کرکس رودهایی چند که اغلب خشک رودی بیش نیستند سرچشمه می گیرد. سرچشمه رودهای منطقه بیشتر تا اوایل تیر ماه خشک میشوند .
دامنه‌های کرکس به دلیل وجود منابع آب کافی و نیز اعتدال شرایط اقلیمی و رویش انواع گیاهان مرتعی، زینتی و تجاری در ردیف مراتع نسبتا خوب منطقه و کشور است. در رشته کوه کرکس گیاهان زیادی را می توان کم و بیش یافت. درخت های خود رو مانند انجیر کوهی ، بُند ، بادام کوهی ، بید ، زرشک و گیاهانی همچون انواع گون ، درمنه ، آنغوزه ، باریچه ، آویشن ، گزنه ، ریواس ، بادونه ، خطمی ، گل پر ، زیره سیاه ، پودنه ، مرزن جوش و …
مسیرهای صعود به قله کرکس: در مورد ویژگی هر کدام از مسیرهای صعود به قله کرکس میتوان ساعت ها نوشت ولی در اینجا فقط مسیرهای موجود و روستای آغاز مسیر ذکر می شود.
مسیر جنوبی: روستای کشه / مسیر شرقی: روستای طامه / مسیر شمال شرقی: روستای اوره / مسیر شمال غربی: روستای بیدهند / خط الراس: مسیر چشمه لاعشه از طریق چشمه اصفهانی ها / خط الراس: مسیر گله از مسیر طامه وارد ماه خرداد که شدیم در گروه بیشتر صحبت از صعود به قله دوست داشتنی آزادکوه در تاریخ ۱۴ و ۱۵ خرداد بود. معلوم نیست این شاهزاده کج گردن چه چیزی در خود دارد که به عنوان یک قله دوست داشتنی در بین کوهنوردان معروف شده است. شاید یکی از دلایل آن نام آزاد کوه باشد… شاید… هفته قبل از برنامه برای برنامه ریزی بیشتر برنامه سایت های هواشناسی را چک می کردیم که متاسفانه هوای آزادکوه هم در روی قله و هم در ارتفاعات پایین دست نامساعد پیش بینی شده بود.
در جلسه ای مشترکی که قبل از برنامه با دوستان همنورد گروه همطناب داشتیم به دلیل آب و هوای نامساعد به این نتیجه رسیدیم که برنامه دیگری جایگرین برنامه آزادکوه شود. پیشنهاد قله های مختلفی از جمله گل گل اشترانکوه، زردکوه بختیاری و کرکس داده شد که از میان آنان کرکس با حداکثر آرا به عنوان قله جایگزین انتخاب شد.
فردای آن روز ثبت نام ها مطابق با نوع برنامه انجام شد، ۳۰ نفر ثبت نامی از دو گروه. تلاش شد که برای صرفه جویی در زمان و .. اتوبوس تهیه شود که متاسفانه بدلیل تعطیلات آخر هفته اتوبوسی با قیمت مناسب تهیه نشد. ساعت ۱۲ بامداد پنج شنبه در محل پپسی به دور هم جمع شدیم. اعضاء و خانواده ها برای استقبال به پای مینی بوس آمده بودند و این باعث دلگرمی هر چه بیشترمان شد.
ساعت ۱۲:۳۰ بامداد پس از آمدن مینی بوس دوستان همنورد گروه همطناب به سمت جاده قزوین به راه افتادیم ساعت ۳:۴۰ صبح در پلیس راه قزوین به رشت یکی از دوستان همنورد را که از تهران می آمد سوار مینی بوس کردیم و به راه افتادیم. خوشبختانه تابلوهای سبز رنگ بزرگراه ها راهنمای خوبیست تا به مقصد مورد نظرمان برسیم. پس از گذر از شهرهای ساوه، قم، کاشان و شهرهای دیگر به طرق رود می رسیم که در فاصله ۲۵ کیلومتری نطنز است ، طرق رود نیز در جاده نطنز-اصفهان قرار دارد و تا کشه که آخرین آبادی در مسیر است ۵ کیلومتر فاصله دارد. پس از ورود به روستای کشه با توجه به تابلوهای راهنما به سمت مجتمع توریستی رایان (مرغداری سابق) حرکت نمودیم که ابتدای مسیر صعود به قله کرکس می باشد .
حدود ساعت ۱۴ بعد از پرداخت ۱۰ هزار تومان برای ورود هر مینی بوس به مجتمع توریستی رایان رسیدیم. ورود کوهنوردان به محوطه در هر ساعت از شبانه روز آزاد است. تقریبا تا ابتدای دره را می توان با خودرو طی کرد که حدود ۱ ساعت زمان صعود را کاهش می دهد. در مجتمع تفریحی رایان از مینی بوس ها پیاده شدیم و به جمع و جور کردن وسایلمان پرداختیم. ارتفاع مجتمع رایان ۲۵۰۰ متر است.
توسط یکی از اعضاء خوب گروه با یکی از همنوردان اصفهانی برای راهنمایی این برنامه هماهنگ شده بود . آقای فروتن مردی بسیار مهربان و واقعا فروتن، در مجتمع تفریحی رایان منتظر ما بود. متاسفانه بدلیل نقص فنی یکی از مینی بوس ها زمان رسیدنمان به روستای کشه طبق برنامه ریزی پیش نرفت و ما با سه ساعت تاخیر به آنجا رسیدیم. با مشورت سرپرست برنامه با راهنما تصمیم بر این شد که به صورت سبکبار به سمت قله برویم و به مجتمع رایان بازگردیم. ساعت ۱۵بعد از اینکه صحبت های سرپرست را در مورد عوامل اجرایی برنامه و صحبت های راهنمای برنامه در مورد مسیر صعود را شنیدیم، به سمت شمال حرکتمان را آغاز نمودیم.
این مسیر در راهی با پاکوب مشخص و با شیبی ملایم به پناهگاه منتهی می شود. تابلوهایی با مضامین مختلف (موقعیت جغرافیایی / محیط زیستی و جملات زیبا ) در مسیر به چشم می خورد که گفته شد توسط گروه کوهنوردی مخابرات اصفهان نصب گردیده است. در مسیر منتهی به پناهگاه در سمت چپ حرکت رود کوچکی از آب در جریان است که در این موقع از سال خیلی کم آب بود. درسمت چپ پاکوب ،دیواره های سنگی بسیار زیبائی وجود دارد که برای ما گیلانی ها بخاطر تفاوت با جنس سنگهای استانمان جذابیت زیادی داشت.
ساعت ۱۶:۳۰ زیر درختان گردو که محلی مشخص در آن منطقه است برای لحظاتی استراحت کردیم. خستگی نشستن برای ۱۴ ساعت در مینی بوس در چهره بسیاری از همنوردان مشخص بود ولی زیبایی های منطقه در جاهایی از مسیر خستگی طولانی مدت مینی بوس را از یادمان می برد. ساعت ۱۷:۴۰ در ادامه همان پاکوب مشخص به پناهگاه در ارتفاع ۳۱۵۰ متری رسیدیم.
پناهگاه کرکس در سال ۱۳۸۴ به همت هیئت کوهنوردی استان اصفهان ساخته شده است و تنها پناهگاه موجود در منطقه کرکس است. پناهگاه کرکس شامل سه اتاق و یک سالن بزرگ می باشد که گنجایش دست کم ۶۰ کوهنورد را دارد. اتاق های تمیز، چشمه در کنار پناهگاه و سرویس بهداشتی از امکانات دیگر پناهگاه کرکس می باشد. مسئول پناهگاه آقای محمد حوض ماهی است که از بعدازظهر چهارشنبه تا جمعه شب در آنجا حضور دارند. برای صعود در روزهای دیگر هفته و استفاده از پناهگاه، باید قبلا با هیئت کوهنوردی استان اصفهان هماهنگی لازم صورت پذیرد. البته جانپناه فلزی و قدیمی کرکس کمی بالاتر از پناهگاه جدید هنوز قابل استفاده است.
کنار پناهگاه کمی استراحت کردیم. بعضی از دوستان همنورد خستگی بر آنها غلبه کرده بود و از ادامه صعود منصرف شدند با هماهنگی سرپرست برنامه ۱۳ نفر به سمت پایین و به پای مینی بوس ها بازگشتند. راهنمای برنامه با گزهای خوشمزه اصفهانی در آن جا از همه پذیرای کرد. ساعت ۱۸:۵ دقیقه با تعداد ۲۱ نفر از همنوردان از پناهگاه به سمت قله یعنی به سمت شمال حرکت نمودیم. قابل به ذکر است که گروه ها و تیم های زیادی از شهرهای مختلف برای صعود قله کرکس در آن منطقه حضور داشتند یعنی مسیر بسیار پرتردد بود مخصوصا از پایین تا پناهگاه. جو غالب گروه خیلی صمیمی و خوب بود. هر از گاهی شعرهایی به صورت فردی یا دسته جمعی در گوشه و کنار صف خوانده میشد که بر شادی و روحیه گروه می افزود.
بعد از حدود ۱۵ دقیقه از پناهگاه ، به یک دو راهی رسیدیم . یک تابلوی راهنما در سمت چپ مسیر پاکوب قرار دارد که با ۲ فلش مسیر تابستانی را سمت راست و مسیر مستقیم را مسیر زمستانی معرفی می کند. (علت این کار، احتمال بهمن در زمان عبور از مسیر تابستانه در فصل زمستان است). بنابراین ما از مسیر سمت راست یعنی مسیر تابستانی به سمت قله حرکت کردیم که مسیری پاکوب شده و مشخص است و تا قله ادامه دارد. سمت چپ پاکوب شن اسکی است که بیشتر در بازگشت استفاده می گردد و باعث افزایش سرعت فرود می شود.
بعد از پناهگاه برشیب مسیر افزوده می شود و مسیر تا روی گردنه با شیب تند همراه است. آوازخوانی های دوستان همنورد در جاهایی شیب زیاد مسیر را از یاد می برد. ساعت ۱۹:۵۰ دقیقه به گردنه رسیدیم از اینجا به بعد باید به سمت چپ برویم. بر روی گردنه برای دقایقی استراحت نمودیم تا دوستان همنوردی که فاصله کمی از گروه گرفته بودند و عقب مانده بودند، برسند و به اتفاق به سمت قله حرکت کنیم. بسیار خوشحال بودیم که به قله نزدیک می شدیم. انرژی زیادی گرفتیم به راستی که چقدر روحیه در کوهنوردی مهم است.
از اینجا به بعد دیگر شیب تندی وجود ندارد و با پاکوبی مشخص به قله زیبای کرکس می رسیم. ساعت ۲۰:۲۰ دقیقه به قله رسیدیم. به یکدیگر خسته نباشید گفتیم و عکس دسته جمعی گرفتیم. به دستور سرپرست بعد از خوردن تنقلاتی اندک به سمت پایین بازگشتیم. ناگفته نماند که هوای کل روز بسیار خوب بود. هوا در ابتدای مسیر آفتابی و در نزدیک پناهگاه با بادهای ملایمی خنک و برروی قله بدون باد بود که تعجب همگان را برانگیخت حتی راهنمای برنامه مان هم گفت در کمتر صعودی پیش می آید که قله اینچنین بدون باد باشد.
خلاصه ساعت ۲۰:۴۰ دقیقه از مسیر شن اسکی به سمت پایین بازگشتیم. کنار پناهگاه برای دقایقی استراحت کردیم و دوبار به سمت مینی بوس هایمان حرکت کردیم. ساعت ۱ بامداد به پای مینی بوس ها رسیدیم. همنوردانی که در پایین بودند برایمان غذا گرم کرده بودند. به محض رسیدن قبل از هر کاری، روی زیراندازها نشستیم و غذایمان را خوردیم و داخل چادرهایمان رفتیم تا کمی استراحت کنیم. صبح ساعت ۶:۳۰ از خواب بیدار شدیم و بعد از جمع و جور کردن وسایلمان و چادرها سوار بر مینی بوس ها شدیم. در جایی مناسب توقف نمودیم تا صبحانه بخوریم. صبحانه، املتی خوشمزه بود که مسئول کمیته تدارکات گروه برایمان تدارک دیده بود.
بعد از خوردن صبحانه به صورت دسته جمعی که حال و هوای خاص خود را دارد. سوار مینی بوس ها شدیم. در جای مناسب دیگری بعد از کاشان برای خوردن نهار توقف نمودیم و این آخرین توقف طولانی مان بود. قبل از خوردن نهار کار فرهنگی کوتاهی توسط یکی از اعضای کمیته فرهنگی گروه اجرا گردید و بعد از آن جلسه پایانی برگزار گردید تا همنوردان شرکت کننده در برنامه انتقادات و پیشنهادات خود را در مورد برنامه مطرح کنند. انتقادات و نظرات خوبی در جلسه پایانی مطرح شد. نکته جالب برگزاری این جلسه پایانی در مقایسه با جلسات پایانی برنامه های دیگر این بود که راننده ها ی مینی بوس هم در آن شرکت داشتند و نظراشان را گفتند. پس از اتمام جلسه پایانی، نهار تدارک دیده شده خوشمزه را خوردیم. سوار مینی بوس ها شدیم و به سمت شهر رشت رهسپار شدیم . در مسیر برگشت با مشغول شدن به بازی پانتومیم که همه مینی بوس را درگیر خود کرده بود و شنیدن گزارش مسابقه والیبال ایران- لهستان برای راهیابی به المپیک ۲۰۱۶ از رادیو مینی بوس خستگی نشستن طولانی مدت در مینی بوس را از یادمان برد. ساعت ۲۲:۲۰ دقیقه به شهر رشت بازگشتیم و پس از ثبت خاطره های خوب در کنار همدیگر در یک برنامه با همه نقاط ضعف و قوتش، به یکدیگر خسته نباشید گفتیم و به امید برنامه جدید دیگر از یکدیگر جدا شدیم.

منبع: ویکی پدیا- فهرست مرجع و بانک جامع اطلاعات کوهنوردی ایران
سامره داشاد